Akcja filmu Popiół i diament rozpoczyna się 8 maja 1945 roku. Maciek, Andrzej oraz Drewnowski, trzej byli żołnierze Armii Krajowej, obecnie działają w szeregach podziemia niepodległościowego. Mężczyźni otrzymują rozkaz zabicia Szczuki, sekretarza Polskiej Partii Robotniczej.